Market Maker – Nhà tạo lập thị trường là gì?
Nhà tạo lập thị trường (MM) là một công ty hoặc cá nhân chủ động báo giá (quote/quoting) thị trường cả hai chiều mua và bán trong một sản phẩm chứng khoán, cung cấp giá chào mua (bid) và giá chào bán (ask) cho thị trường. Bài viết sẽ giới thiệu các bạn toàn tập về hoạt động tạo lập thị trường là gì trong thị trường tài chính.
Ví dụ: Một nhà tạo lập thị trường trong cổ phiếu XYZ có thể cung cấp báo giá 10 – 10.05 USD, khối lượng 100 – 500. Điều này có nghĩa là họ chào mua (họ sẽ mua) 100 cổ phiếu với giá 10 đô la, đồng thời cũng chào bán (họ sẽ bán) 500 cổ phiếu với giá 10.05 đô la. Sau đó, những bên khác tham gia thị trường có thể mua từ nhà tạo lập ở mức 10.05 đô la hoặc bán cho họ với giá 10 đô la. Các nhà tạo lập thị trường cung cấp tính thanh khoản và độ sâu cho thị trường, thu lợi nhuận từ chênh lệch giá mua – bán.
Các nhà tạo lập thị trường cũng có thể thực hiện giao dịch cho tài khoản của chính họ,
được gọi là principal trades.
Những điều cần hiểu về nhà tạo lập thị trường là gì
- Nhà tạo lập thị trường là một bên tham gia thị trường (cá nhân hoặc công ty thành viên của một sàn giao dịch) mua và bán chứng khoán cho tài khoản của chính họ, với mức giá mà họ hiển thị trong hệ thống giao dịch của sàn giao dịch, với mục tiêu chính là thu lợi nhuận trên chênh lệch giá mua bán, đó là số tiền mà giá chào bán trừ đi giá chào mua của một tài sản trên thị trường.
- Loại hình phổ biến nhất của nhà tạo lập thị trường là công ty môi giới: cung cấp các giải pháp mua bán cho nhà đầu tư trong nỗ lực giữ thanh khoản cho thị trường tài chính.
- Chênh lệch giá nhà tạo lập thị trường được hưởng là để bù đắp cho rủi ro của họ khi nắm giữ tài sản, khi tạo thanh khoản. Vì họ có thể bị lỗ nếu một chứng khoán giảm sau khi họ khớp mua từ người bán, và trước khi họ có thể bán lại cho bên mua khác.
Market Making – Tạo lập thị trường là gì?
Nhiều nhà tạo lập thị trường thường là nhà môi giới cung cấp dịch vụ giao dịch cho các nhà đầu tư trong nỗ lực giữ thanh khoản cho thị trường tài chính. Nhà tạo lập thị trường cũng có thể là một trader cá nhân (được gọi là “local”), nhưng do khối lượng chứng khoán cần thiết để tạo lập thị trường hiệu quả, đại đa số các nhà tạo lập thị trường làm việc dưới tư cách của các tổ chức tài chính lớn.
“Tạo lập thị trường” báo hiệu sự sẵn sàng mua và bán chứng khoán của một nhóm công ty xác định cho các công ty môi giới – đại lý là các công ty thành viên của sàn giao dịch đó. Mỗi nhà tạo lập thị trường hiển thị báo giá mua và bán cho một số lượng cổ phiếu đảm bảo. Sau khi nhận được đơn đặt hàng từ người mua, nhà tạo lập thị trường ngay lập tức bán bớt vị thế cổ phiếu khỏi kho nắm giữ (inventory) của chính mình, để hoàn tất đơn đặt hàng. Nói tóm lại, việc tạo lập thị trường tạo điều kiện cho thị trường tài chính lưu thông suôn sẻ hơn bằng cách giúp các nhà đầu tư và trader mua bán dễ dàng hơn. Nếu không tạo lập thị trường, có thể không có đủ giao dịch và ít hoạt động đầu tư tổng thể hơn.
Nhà tạo lập thị trường phải cam kết liên tục báo giá mà tại đó họ sẽ mua (bid – chào mua) và bán (ask – chào bán) chứng khoán. Các nhà tạo lập thị trường cũng phải báo giá khối lượng mà họ sẵn sàng giao dịch và tần suất thời gian họ sẽ báo giá với giá Chào Mua Tốt nhất (Best Bid) và Chào Bán Tốt nhất (Best Ask), gọi chung là BBO. Nhà tạo lập thị trường phải luôn tuân thủ các thông số này, trong tất cả các tình huống thị trường. Khi thị trường trở nên thất thường hoặc biến động, các nhà tạo lập thị trường phải duy trì kỷ luật để tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch suôn sẻ.
Cách nhà tạo lập thị trường kiếm được lợi nhuận
Chênh lệch giá nhà tạo lập thị trường được hưởng là để bù đắp cho rủi ro của họ khi nắm giữ tài sản, khi tạo thanh khoản. Vì họ có thể bị lỗ nếu một chứng khoán giảm sau khi họ khớp mua từ người bán, và trước khi họ có thể bán lại cho bên mua khác.
Do đó, các nhà tạo lập thị trường thường tính phí chênh lệch nói trên đối với mỗi chứng khoán mà họ báo giá. Ví dụ: khi một nhà đầu tư tìm kiếm cổ phiếu bằng cách sử dụng một công ty môi giới trực tuyến, họ có thể quan sát thấy giá đặt mua là 100 đô la và giá bán là 100.05 đô la. Điều này có nghĩa là nhà môi giới đang mua cổ phiếu với giá 100 đô la,
sau đó bán nó cho những người mua tiềm năng với giá 100.05 đô la. Thông qua số lượng giao dịch lớn, chênh lệch giá nhỏ sẽ tạo ra lợi nhuận lớn hàng ngày.
Nhà tạo lập thị trường phải hoạt động theo các quy định của một sàn giao dịch nhất định, được chấp thuận bởi cơ quan quản lý chứng khoán của một quốc gia, chẳng hạn như Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch ở Hoa Kỳ. Quyền và trách nhiệm của nhà tạo lập thị trường khác nhau tùy theo sàn giao dịch và theo loại công cụ tài chính mà họ đang giao dịch, chẳng hạn như cổ phiếu hoặc quyền chọn.
Market Maker và Specialist là gì?
Nhiều sàn giao dịch sử dụng hệ thống các nhà tạo lập thị trường, mỗi đơn vị cạnh tranh với nhau để đặt giá mua bán tốt nhất nhằm giành được các đơn lệnh. Nhưng một số sàn như Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE) có một hệ thống nhà tạo lập chuyên biệt (specialist) thay thế.
Nhà tạo lập chuyên biệt về cơ bản là những nhà tạo lập thị trường duy nhất, độc quyền đối với dòng lệnh trong một chứng khoán cụ thể. Bởi vì NYSE là một thị trường đấu giá, giá mua và bán liên tục được cạnh tranh bởi các nhà đầu tư. Specialist đăng giá mua bán cho toàn bộ thị trường xem và đảm bảo rằng chúng được báo cáo một cách chính xác và kịp thời nhất. Họ cũng đảm bảo rằng giá tốt nhất luôn được duy trì, tất cả các giao dịch có thể mua được trên thị trường đều được thực hiện và lệnh đó được duy trì trên sàn.
Nhà tạo lập chuyên biệt cũng phải đặt giá mở cửa cho cổ phiếu vào mỗi buổi sáng, giá này có thể khác với giá đóng cửa của ngày hôm trước dựa trên tin tức và sự kiện sau giờ làm việc. Specialist xác định giá thị trường chính xác dựa trên cung và cầu.
Các câu hỏi thường gặp về tạo lập thị trường
Nhà tạo lập thị trường là gì?
Trên thị trường chứng khoán, nhà tạo lập thị trường là đơn vị tham gia cung cấp các dịch vụ giao dịch cho nhà đầu tư, thúc đẩy thanh khoản trên thị trường. Cụ thể, nhà tạo lập thị trường sẽ cung cấp giá chào mua và chào bán cho một chứng khoán. Các nhà tạo lập thị trường thường làm việc cho những công ty môi giới lớn, họ kiếm được lợi nhuận từ sự chênh lệch giữa giá mua và giá bán.
Tạo lập thị trường hoạt động như thế nào?
Trong các sở giao dịch chứng khoán, một số nhà tạo lập thị trường hoạt động và cạnh tranh với nhau để thu hút dòng lệnh của nhà đầu tư thông qua việc đặt giá mua bán cạnh tranh nhất.
Trong vài trường hợp, các sàn giao dịch như Sở giao dịch chứng khoán New York sử dụng một hệ thống nhà tạo lập chuyên biệt (specialist) trong đó một đơn vị duy nhất làm tạo lập thị trường, họ đưa ra giá chào mua và chào bán hiển thị cho thị trường. Một quy trình chuyên môn được áp dụng để đảm bảo rằng tất cả các giao dịch có thể mua bán được trên thị trường đều được khớp ở mức giá hợp lý và kịp thời.
Làm sao để nhà tạo lập thị trường kiếm được lợi nhuận?
Các nhà tạo lập thị trường kiếm được lợi nhuận thông qua chênh lệch giữa giá chào mua và giá chào bán chứng khoán. Bởi vì làm tạo lập thị trường phải chịu rủi ro về việc bảo đảm một chứng khoán nhất định, một mã cổ phiếu có thể tăng hoặc giảm giá. Nên họ được bù đắp cho rủi ro này khi nắm giữ tài sản.
Ví dụ, nhà đầu tư thấy rằng cổ phiếu Apple có giá chào mua là 50 và giá bán là 50.1 đô la. Điều này có nghĩa là nhà tạo lập thị trường đã mua cổ phiếu Apple với giá 50 đô la và đang bán chúng với giá 50.1 đô la, thu được lợi nhuận là 0.1 đô la.
