Điều gì làm mô hình kinh doanh của Tesla thực sự khác biệt?
Thị trường xe chạy hoàn toàn bằng điện đang ngày càng phát triển. Lý do thì là rất nhiều, bao gồm các quy định mới về an toàn và khí thải phương tiện, tiến bộ công nghệ và sự thay đổi kỳ vọng của khách hàng. Nhưng phần lớn sự chấp nhận và hào hứng đối với ô tô điện có thể là do Tesla Motors Inc (mã cổ phiếu TSLA) và mô hình kinh doanh độc đáo của họ.
Mô hình kinh doanh của công ty Tesla: Điều gì đặc biệt?
- Mô hình kinh doanh của Tesla là dựa trên bán hàng và dịch vụ trực tiếp, không phải các đại lý được nhượng quyền.
- Mô hình kinh doanh của Tesla đặc biệt chú trọng đến việc triển khai các trạm sạc điện. Đó có thể là trở ngại lớn nhất đối với việc áp dụng đại trà xe điện.
- Tesla đã mở rộng mô hình kinh doanh để bao gồm các hệ thống lưu trữ năng lượng cho gia đình và doanh nghiệp.
Sản phẩm đầu tiên của Tesla
Tesla đã thực hiện một cách tiếp cận độc đáo để khẳng định vị thế của mình trên thị trường. Thay vì cố gắng tạo ra một chiếc xe tương đối, giá cả phải chăng để có thể sản xuất hàng loạt và đưa ra thị trường. Thay vào đó họ đã thực hiện cách tiếp cận ngược lại, tập trung vào việc tạo ra một chiếc xe hấp dẫn sẽ tạo ra nhu cầu về xe điện.
Trong một bài đăng trên trang web của Tesla, Giám đốc điều hành Elon Musk đã nói về sứ mệnh của công ty, “Nếu chúng tôi có thể [tiếp thị rộng rãi] sản phẩm đầu tiên của mình, chúng tôi sẽ làm được, nhưng điều đó đơn giản là không thể đạt được đối với một công ty khởi nghiệp chưa từng xây dựng ô tô, với chỉ một vòng đời công nghệ và không có tính quy mô kinh tế (Economies Of Scale). Sản phẩm đầu tiên của chúng tôi sẽ đắt bất kể nó trông như thế nào, vì vậy chúng tôi quyết định chế tạo một chiếc xe thể thao, vì điều đó có vẻ như nó có cơ hội tốt nhất để cạnh tranh với các sản phẩm thay thế chạy bằng xăng.”
Giai đoạn tiếp theo
Sau khi Tesla đã có nền tảng thương hiệu vững chắc, cũng như sản xuất và cung cấp chiếc xe lý tưởng của mình ra thị trường. Tesla đã củng cố mô hình kinh doanh của mình. Mô hình kinh doanh của Tesla dựa trên cách tiếp cận ba mũi nhọn để bán, bảo dưỡng và sạc xe điện.
Trụ cột đầu tiên trong mô hình kinh doanh Tesla: Bán hàng trực tiếp
Không giống như các nhà sản xuất ô tô khác bán thông qua các đại lý được nhượng quyền, Tesla bán trực tiếp cho người tiêu dùng. Công ty đã tạo ra một mạng lưới quốc tế gồm các phòng trưng bày thuộc sở hữu của công ty, hầu hết ở các trung tâm đô thị.
Bằng cách sở hữu kênh bán hàng, Tesla tin rằng họ có thể đạt được lợi thế về tốc độ phát triển sản phẩm của mình. Quan trọng hơn, nó tạo ra trải nghiệm mua hàng của khách hàng tốt hơn. Không giống như các đại lý xe hơi, các phòng trưng bày của Tesla không tiềm ẩn xung đột lợi ích. Khách hàng chỉ giao dịch với nhân viên bán hàng và phục vụ do Tesla tuyển dụng.
Trụ cột thứ hai: Bảo dưỡng từ xa (Home Services)
Tại một số khu vực địa lý, Tesla sử dụng cái mà họ gọi là Tesla Rangers — các kỹ thuật viên di động thực hiện các cuộc gọi đến nhà khách hàng. Trong một số trường hợp, dịch vụ được cung cấp từ xa. Model S có thể tải lên dữ liệu mà không cần kết nối có dây (wirelessly), vì vậy các kỹ thuật viên có thể xem và khắc phục một số sự cố mà không cần chạm vào xe.
Trụ cột thứ ba trong mô hình kinh doanh Tesla: Mạng lưới trạm sạc phủ rộng khắp
Mô hình kinh doanh của Tesla
Tesla tham gia thị trường với chiếc Roadster thể thao. Khi giới thiệu mẫu sedan Model S vào tháng 6 năm 2012, hãng đã ngừng sản xuất Roadster.
Tesla bắt đầu phân phối chiếc SUV đầu tiên của mình, Model X, vào tháng 9 năm 2015.
Các đợt giao hàng Model 3 đầu tiên bắt đầu vào tháng 7 năm 2017 khi Tesla gia nhập danh mục ô tô giá cả phải chăng. Năm 2020, mẫu cơ bản của xe có giá khởi điểm 36.200 USD.
200,000 đô la Mỹ
Giá cơ bản của xe Tesla Roadster sạc nhanh mới, được quảng cáo là “chiếc xe nhanh nhất thế giới.”
Tesla đã kết hợp nhiều trung tâm bán hàng của mình với các trung tâm dịch vụ, bao gồm cả các trạm sạc. Họ tin rằng việc mở trung tâm dịch vụ tại một khu vực mới tương ứng với nhu cầu của khách hàng tăng lên. Khách hàng có thể tính phí hoặc bảo dưỡng xe của mình tại các trung tâm bảo hành hoặc địa điểm của Service Plus.
Tesla cũng sản xuất xe bán tải chạy hoàn toàn bằng điện. Chiếc xe tải tự hào có mức tiêu thụ năng lượng dưới 2kWh mỗi dặm. Công ty tuyên bố hiện tại họ có thể đi được 400 dặm với 30 phút sạc và đang nỗ lực kéo dài quãng đường đó lên hơn 600 dặm trong tương lai. UPS là một trong những công ty đã đặt hàng trước cho chiếc xe tải, được giới thiệu vào năm 2019.
Các sản phẩm khác của Tesla
Nếu bạn nhớ lại tuyên bố của Tesla, một phần sứ mệnh của họ là “thúc đẩy sự ra đời của phương tiện giao thông bền vững”. Để đạt được điều đó, Tesla bán hệ thống truyền động và các thành phần cho các nhà sản xuất ô tô khác.
Vào tháng 4 năm 2015, họ đã giới thiệu một dòng pin gia đình, được gọi là Powerwall, phục vụ như hệ thống lưu trữ năng lượng trong gia đình hoặc doanh nghiệp. Chúng được thiết kế để kết nối với hệ thống năng lượng mặt trời và có thể được sử dụng làm nguồn điện dự phòng khi cúp điện hoặc vào khung giờ cao điểm. Tesla cũng bán các tấm pin mặt trời và tấm lợp năng lượng mặt trời toàn phần, là một mái nhà được tạo thành từ các tấm pin mặt trời và nhìn vẫn giống như một mái nhà bình thường.
Tesla có phải một công ty công nghệ hay không?
Nhiều nhà phân tích tài chính và nhà đầu tư coi Tesla là một công ty công nghệ hơn là một công ty xe hơi. Ít nhất, đó là cách họ biện minh cho sự tăng trưởng của giá cổ phiếu bắt đầu từ năm 2013, khi cổ phiếu tăng hơn 300% trong vòng một năm. Các ấn phẩm đua nhau tìm điểm tương đồng giữa Tesla và các công ty trong lĩnh vực công nghệ, vốn có tốc độ tăng trưởng tương tự. Ấn phẩm trực tuyến Slate thậm chí còn chạy một đoạn so sánh Tesla với Apple Inc. (AAPL) và Alphabet Inc. (GOOGL).
Vào thời điểm đó, nhà phân tích Adam Jonas của Morgan Stanley, người đã đầu quân cho Tesla từ những ngày đầu thành lập công ty, đã đưa ra mức giá mục tiêu là 103 đô la “khi trưởng thành hoàn toàn.” Đến giữa tháng 1 năm 2021, TSLA được giao dịch ở mức 847,95 đô la.
Có một số điểm tương đồng giữa Tesla và lĩnh vực công nghệ. Tesla đã chấp nhận quan điểm về tính đột phá (disruptive) của lĩnh vực công nghệ. Giống như các công ty công nghệ khác, Tesla có ý định thay đổi các mô hình kinh doanh hiện có trong ngành công nghiệp ô tô lâu đời bằng cách bán trực tiếp cho người tiêu dùng. Hệ thống sản phẩm và người sáng lập thu hút một lượng fan hâm mộ trung thành tương tự như đối với các công ty công nghệ mang tính biểu tượng như Apple.
Lời kết
Trở ngại lớn nhất đối với việc áp dụng hàng loạt xe điện: Xe không thể vận hành nếu không có cơ sở hạ tầng để sạc khi đang di chuyển. Tesla có kế hoạch tiếp tục bổ sung vào mạng lưới các trạm Supercharger của họ ở Hoa Kỳ, Châu Âu và Châu Á.
Tesla không phát minh ra ô tô điện hay thậm chí là ô tô điện sang trọng. Nhưng Tesla đã phát minh ra một mô hình kinh doanh thành công để đưa những chiếc xe điện hấp dẫn ra thị trường. Một phần của chiến lược là xây dựng mạng lưới các trạm sạc để giải quyết một trong những trở ngại lớn nhất mà việc sử dụng xe điện phải đối mặt – tiếp nhiên liệu trong những chuyến đi dài. Mô hình kinh doanh độc đáo của Tesla, bao gồm việc giữ quyền kiểm soát bán hàng và dịch vụ, là một trong những lý do khiến cổ phiếu của Tesla tăng vọt kể từ khi chào bán lần đầu ra công chúng.
